Diş eti kanaması, pek çok kişinin diş fırçalarken veya diş ipiyle temizlik yaparken karşılaştığı bir durumdur. Çoğu insan bunu kanıksar, hatta normal bir durum zanneder. Ancak bu kanama, vücudun bir uyarı işaretidir. Sağlıklı diş etleri kanamaz. Fırçalama esnasında ya da kendiliğinden meydana gelen bir kanama, diş etlerinizde bir sorun olduğunun habercisidir. Genelde bu durum, basit bir diş eti iltihabından daha ciddi rahatsızlıklara kadar uzanan bir yelpazedeki problemlerin ilk belirtisi olabilir. Dolayısıyla, bu sinyali ciddiye almak ve altında yatan sebebi bulmak ağız sağlığının korunması için atılacak ilk adımdır. Erken müdahale, ileride karşılaşılabilecek daha büyük sorunları engeller.
Diş Etleri Neden Kanar?
Diş eti kanamasının ardında yatan tek bir neden yoktur. Birden fazla etken bu duruma zemin hazırlayabilir. En sık rastlanan sebeplerin başında ağız hijyeninin yetersiz kalması gelir. Fakat bazen düzenli bakıma rağmen farklı faktörler de kanamaya yol açabilir.
Plak birikimi ve gingivitis
Ağız içindeki en yaygın sorunlardan biri bakteri plağıdır. Tüketilen gıdaların artıkları, diş yüzeylerinde birikerek yapışkan bir tabaka meydana getirir. Bu tabakaya plak denir. Plak, düzenli ve doğru bir fırçalama ile temizlenmediğinde, diş etlerini rahatsız etmeye başlar. Bakterilerin ürettiği toksinler, diş etlerinde bir reaksiyona neden olur. Bu reaksiyonun ilk aşaması gingivitis olarak adlandırılan diş eti iltihabıdır. Gingivitisin en belirgin işareti, diş etlerinde kızarıklık, şişlik ve fırçalama sırasında görülen kanamadır. Bu aşama, ağız sağlığında bir şeylerin ters gittiğini gösteren ilk ve en geri döndürülebilir evredir. Eğer plak temizlenmezse, zamanla sertleşerek diş taşına, yani tartara dönüşür. Tartar, fırçalama ile çıkmayacak kadar sert bir yapıdır ve diş eti iltihabının şiddetlenmesine sebep olur.
Yanlış fırçalama ve diş ipi alışkanlıkları
Ağız bakımında ne yaptığınız kadar, nasıl yaptığınız da mühimdir. Dişleri çok sert bir fırçayla veya aşırı baskı uygulayarak fırçalamak, diş etlerine mekanik olarak zarar verir. Bu durum, sağlıklı diş etlerinde bile tahrişe ve kanamaya sebep olabilir. Benzer şekilde, diş ipini diş etlerine çok sert bir şekilde bastırmak veya yanlış bir açıyla uygulamak da küçük kesiklere ve kanamalara yol açar. Doğru fırçalama tekniği ve nazik hareketler, diş etlerini korumanın anahtarıdır. Yumuşak kıllı bir fırça seçimi ve diş etinden dişe doğru dairesel hareketlerle yapılan temizlik, plağı uzaklaştırırken diş etlerini de korur.
Hormonal değişiklikler
Vücuttaki hormonal dalgalanmalar, diş etlerinin bakteri plağına verdiği tepkiyi artırabilir. Özellikle hamilelik, ergenlik, menopoz gibi dönemlerde veya adet döngüsü sırasında kadınların diş etleri daha hassas bir duruma gelir. Bu dönemlerde hormon seviyelerindeki artış, diş etlerine giden kan akışını çoğaltır. Bu da diş etlerinin şişmeye ve en ufak bir temasta bile kanamaya daha yatkın olmasına neden olur. “Hamilelik gingivitisi” olarak bilinen durum, bunun en tipik göstergesidir.
Kullanılan bazı ilaçlar
Bazı ilaçların yan etkileri arasında diş etlerini doğrudan etkileyen durumlar bulunur. Kan sulandırıcı ilaçlar, kanın pıhtılaşmasını yavaşlattığı için diş etlerindeki en ufak bir kanamanın bile daha belirgin olmasına yol açabilir. Yüksek tansiyon, epilepsi veya organ nakli sonrası bağışıklık sistemini baskılamak için verilen kimi ilaçlar da diş etlerinde büyümeye ve şişmeye neden olabilir. Büyüyen diş etlerinin temizliği zorlaşır, bu da plak birikimini ve dolayısıyla kanamayı kolaylaştırır.
Beslenme alışkanlıkları
Vücudun genel sağlığı gibi ağız sağlığı da dengeli beslenmeyle yakından bağlantılıdır. Özellikle C ve K vitaminlerinin eksikliği, diş etlerinin sağlığını doğrudan etkiler. C vitamini, diş etlerini bir arada tutan kolajen dokusunun üretimi için gereklidir. Eksikliğinde diş etleri zayıflar ve kanamaya eğilimli hale gelir. K vitamini ise kanın pıhtılaşmasında rol oynayan bir faktördür. Yetersiz alımı, kanamanın durmasını zorlaştırabilir. İşlenmiş ve şekerli gıdaların bolca tüketilmesi de ağızdaki bakteri plağı oluşumunu hızlandırarak diş eti sorunlarına zemin hazırlar.
Sigara tüketimi
Sigara içmek, ağız sağlığına en çok zarar veren alışkanlıkların başında gelir. Sigara, diş etlerindeki kan damarlarının daralmasına neden olur. Bu durum, iltihabın tipik belirtileri olan kızarıklık ve kanamayı maskeleyebilir. Yani, sigara içen bir kişinin diş etleri aslında iltihaplı olabilir ama kanama görülmediği için sorunun farkına varmaz. Bu, altta yatan hastalığın sessizce ilerlemesine ve periodontitis gibi daha ciddi bir aşamaya geçmesine neden olur. Aynı zamanda sigara, vücudun enfeksiyonlarla savaşma kabiliyetini düşürür ve diş eti tedavilerinin iyileşme sürecini yavaşlatır.
Diş Eti Kanaması Yanında Başka Neler Görülür?
Diş eti kanaması genellikle tek başına ortaya çıkmaz. Genelde altta yatan bir diş eti hastalığının diğer işaretleri de ona eşlik eder. Bu belirtiler şunlardır:
- Kızarık ve şiş diş etleri: Sağlıklı diş etleri soluk pembe renktedir ve dişi sıkıca sarar. İltihaplı diş etleri ise parlak kırmızı veya morumsu bir renk alır ve şişkin bir görünüme bürünür.
- Ağız kokusu: Diş eti iltihabına neden olan bakteriler, kötü kokuya yol açan sülfür bileşikleri üretir. Fırçalamaya rağmen geçmeyen sürekli bir ağız kokusu, diş eti sorunlarının bir işareti olabilir.
- Diş eti çekilmesi: İltihap ilerledikçe, diş etleri dişlerden uzaklaşmaya ve aşağı doğru çekilmeye başlar. Bu durum, diş köklerinin açığa çıkmasına ve dişlerin daha uzun görünmesine neden olur.
- Hassasiyet: Diş eti çekilmesiyle açığa çıkan kök yüzeyleri, sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklere karşı hassasiyet gelişimine yol açar.
- Dişlerde sallanma: Hastalığın en ileri evresinde, dişleri destekleyen kemik dokusu erimeye başlar. Desteğini kaybeden dişler sallanır ve hatta dökülebilir.
Gingivitis Periodontitise Dönüşürse Ne Olur?
Gingivitis, yani diş eti iltihabının ilk aşaması, doğru ağız bakımı ve profesyonel temizlik ile tamamen geri döndürülebilir bir durumdur. Ancak tedavi edilmediğinde, iltihap diş etinin daha derinlerine, dişleri destekleyen kemik ve liflere yayılır. Hastalık periodontitis adını alır.
Periodontitis çok daha ciddi bir tablodur. Bu aşamada, diş ve diş eti arasında “cep” olarak adlandırılan boşluklar oluşur. Bu cepler, daha fazla bakteri plağı ve tartarın birikmesi için ideal bir ortam meydana getirir. Enfeksiyon, diş kökünü çevreleyen kemik dokusunu yavaş yavaş yok eder. Bu kemik kaybı geri döndürülemez. Destek dokusunu kaybeden dişler zamanla sallanmaya başlar ve sonunda kaybedilebilir. Periodontitis sadece ağız sağlığını değil, aynı zamanda kalp hastalıkları, diyabet ve solunum yolu rahatsızlıkları gibi sistemik hastalıkları da tetikleyebilir.
Ankara, Çankaya’daki kliniğimiz Estelite Dental Clinic olarak, bu tür durumların erken teşhisini ve tedavisini önceliklendiriyoruz. Uzman hekimlerimiz Dr. Kübra Kirişci ve Dr. Mustafa Burak Kirişci, modern teşhis yöntemleri ile diş eti hastalıklarının hangi evrede olduğunu saptayarak kişiye özel bir tedavi rotası belirler.
Diş Eti Kanamasına Evde Neler Yapılabilir?
Diş eti kanamasını durdurmak ve tekrarlamasını önlemek için evde uygulanabilecek bazı temel adımlar bulunur. Bu adımlar, bir alışkanlık haline getirildiğinde ağız sağlığında gözle görülür bir fark yaratır.
Doğru ağız bakımı rutini
Her şeyin başı, düzenli ve doğru bir ağız temizliğidir. Günde en az iki kez, yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla dişlerin tüm yüzeyleri temizlenmelidir. Fırçalama sırasında diş etlerine nazik davranmak, dairesel hareketler yapmak ve diş eti çizgisine odaklanmak önemlidir.
Diş ipi veya arayüz fırçası
Diş fırçasının ulaşamadığı diş aralarını temizlemek, plak birikimini önlemek için kritik bir adımdır. Her gün düzenli olarak diş ipi veya diş aralarının genişliğine uygun arayüz fırçalarıyla bu bölgeler temizlenmelidir. Bu işlem, diş eti kanamasının en sık görüldüğü yerlerdeki bakteri plağını ortadan kaldırır.
Antiseptik ağız gargaraları
Ağız içindeki bakteri miktarını azaltmaya yardımcı olan antiseptik gargaralar, fırçalama ve diş ipi kullanımına ek olarak fayda gösterebilir. Ancak gargaraların tek başına bir çözüm olmadığı, mekanik temizliğin yerini tutmadığı unutulmamalıdır.
Profesyonel Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Diş hekimi muayenesi sonrasında, kanamanın sebebine yönelik çeşitli tedaviler uygulanır. En yaygın ve temel tedavi, profesyonel diş temizliğidir.
Diş taşı temizliği
Tedavinin ilk adımı, genellikle diş taşı temizliği (detertraj) işlemidir. Bu işlem sırasında diş hekimi veya dental hijyenist, özel aletler kullanarak diş yüzeylerinde ve diş eti çizgisinin altındaki sertleşmiş tartar ve plağı temizler. Bu temizlik, diş etlerini tahriş eden ana faktörü ortadan kaldırır. Genellikle bu işlem sonrasında, doğru ev bakımı ile birlikte diş etleri birkaç hafta içinde iyileşir ve kanama durur.
İleri periodontal tedaviler
Eğer hastalık periodontitis aşamasına ilerlemişse, daha kapsamlı tedaviler gerekebilir. Kök yüzeyi düzleştirme (küretaj) işlemi ile diş kökleri üzerindeki tartarlar temizlenir ve yüzey pürüzsüzleştirilir. Bu, diş etinin dişe tekrar sağlıklı bir şekilde yapışmasına yardımcı olur. Daha ileri vakalarda, diş etlerinin cerrahi olarak kaldırılarak derin ceplerin temizlendiği flep operasyonları veya lazer destekli pembe estetik uygulamaları gibi yöntemlere başvurulabilir.
Kliniğimizde Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Mustafa Burak Kirişci ve Protez ve Estetik Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Kübra Kirişci, her hastanın durumuna özel en uygun tedavi yöntemini belirleyerek, hem sağlığınıza hem de estetik bir gülüşe kavuşmanızı hedefler. Sağlıklı bir gülüş, sağlıklı diş etleri ile başlar. Diş eti kanamasını göz ardı etmeyin, çünkü bu küçük sinyal, ağız ve genel sağlığınız hakkında size çok şey anlatır.
